Người sành ăn ở Hà Nội thường truyền tai nhau những địa chỉ như phở Bát Đàn, bún ốc nguội Ô Quan Chưởng, bánh đúc nóng Lê Ngọc Hân, cháo gà Lý Quốc Sư… cùng với những thương hiệu nổi tiếng khác như bánh tôm Hồ Tây, chả cá Lã Vọng, bún chả Hàng Mành, cốm làng Vòng…
Ẩm thực Hà Nội luôn hấp dẫn du khách tới đây khám phá những món ăn đậm chất riêng, tạo ấn tượng khó phai cho những người mới lần đầu đặt chân đến mảnh đất Kinh kỳ. Có lẽ vì vậy mà báo The Guardian (Anh) đã bình chọn Hà Nội là một trong 20 địa điểm có tour du lịch ẩm thực tốt nhất thế giới.
 Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý tại liên hoan ẩm thực Hà Thành 2019. |
Khi nói về ẩm thực Hà Nội lôi cuối du khách, các DN du lịch đều có chung phản ánh: Khách du lịch nước ngoài đặc biệt thích thú với những trải nghiệm ẩm thực truyền thống trên phố cổ Hà Nội như Tạ Hiện, Hàng Buồm, Ngõ ẩm thực phố chợ Đồng Xuân, Mã Mây…
Mỗi khi đêm xuống, phố cổ Hà Nội rũ bỏ vẻ yên tĩnh, khoác lên mình vẻ náo nhiệt đầy quyến rũ bởi con phố này là một trong những điểm không thể bỏ qua khi muốn tìm hiểu về văn hóa ẩm thực Hà Nội.
Bên cạnh các quầy hàng cung cấp món ăn Hà Nội là không gian âm nhạc sôi động, cuốn hút, mang đến cho du khách những thời khắc thưởng thức ẩm thực đầy thư giãn. Hình ảnh các món ngon Hà Nội, như: Phở, bánh cuốn, giò chả Ước Lễ, xôi chè Phú Thượng, chè sen Tây Hồ... tràn ngập trên nhiều kênh thông tin cũng như trang mạng xã hội của các nhà báo quốc tế với những lời khen ngợi cao ngất.
Ẩm thực Hà Nội không chỉ hấp dẫn khách du lịch mà còn lôi cuốn những chính trị gia như Tổng thống Mỹ Barack Obama nếm thử bún chả trong thời gian đến thăm Hà Nội. Nhiều món ngon Hà thành như nem cua bể, chả cá, chè long nhãn hương bưởi... đã được chọn làm quốc yến chiêu đãi Tổng thống Mỹ Barack Obama, Donald Trump, Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un...
Thông tin từ Sở Du lịch Hà Nội cho thấy, nhằm quảng bá ẩm thực Hà Nội tới du khách quốc tế, DN du lịch Hà Nội đã xây dựng, tổ chức tour chuyên thưởng thức ẩm thực đường phố hoặc tham gia lớp học nấu ăn và thưởng thức đồ ăn do chính mình làm.
Cụ thể với tour ẩm thực, du khách bên cạnh việc khám phá phố cổ Hà Nội sẽ được thưởng thức các món ăn như nộm bò khô, bún chả, bánh cuốn. Với mô hình tour học nấu ăn, du khách sẽ được đưa tới chợ để khám phá nét văn hóa đi chợ, đặc biệt được trải nghiệm cách chế biến các món ăn truyền thống của Hà Nội như nem rán, nộm... sau đó khách sẽ được thưởng thức món ăn do chính tay mình vừa làm.
Để quảng bá ẩm thực Hà Nội, những năm qua mặc dù ngành du lịch đã xây dựng một số tuyến phố chuyên ẩm thực Hà Thành trên phố Tống Duy Tân và Cấm Chỉ nhưng những đến nay những con phố này vẫn chưa thu hút được nhiều du khách đến thưởng thức. Lý giải nguyên nhân khiến các DN lữ hành ngại đưa du khách đến những phố này, Giám đốc Công ty Lữ hành Hanoitourist Phùng Quang Thắng cho biết: Mặc dù phố Tống Duy Tân và Cấm Chỉ quy tụ nhiều cửa hàng ăn uống, món ăn tuy phong phú nhưng lại thiếu vắng món ăn đặc trưng Hà Nội.
Độc đáo ẩm thực Hà Nội xưa và nay
Du khách gần xa chắc khó có thể bỏ qua món bánh Tôm Hồ Tây. Ai đã từng đến Hà Nội chắc sẽ háo hức được một lần tìm đến bánh tôm nóng Tây Hồ, để có dịp thưởng thức thứ đặc sản có một không hai của đất này. Chỉ cần một lần thế thôi cũng đã thành ấn tượng. Bởi một lẽ ăn bánh tôm Hồ Tây đâu phải là ăn để mà ăn mà còn để ngắm trời, ngắm đất, ngắm người, ngắm cảnh.
Bánh tôm Hồ Tây đã từ lâu đi vào tuổi học trò. Mấy ai đi học trường Bảo Hộ xưa (nay là trường Chu Văn An) lại không biết mùi bánh tôm nóng trước cổng trường. Bây giờ không còn bà hàng bánh tôm trước cổng trường nữa mà đã có một nhà hàng bánh tôm đồ sộ sang trọng. Thời đại công nghiệp đã xoá nhoà hình ảnh người chao bột, rán bánh để cho người ăn "bâu" quanh, "gạ" chuyện và chờ "chộp" lấy cái bánh đầu tiên vừa chín tới cho mình. Cái thú ngồi xem người rán bánh bây giờ chỉ còn là hoài niệm. Người dân Hà Nội cũng đã dần quen với ngồi bàn cao, ghế tựa, uống bia, ăn bánh cắt sẵn từ trong lò. Cái khẩu vị của người ăn bánh tôm xưa bây giờ đã bị đánh rơi ở đâu, từ lúc nào, nhưng cũng chẳng mấy ai bận tâm tìm lại.
Có lẽ với người Hà Nội biết ăn và sành ăn thì hình thức bán hàng chỉ là thứ yếu, mà cái quan trọng là bánh tôm Hồ Tây vẫn giữ được nguyên vẹn hương vị cổ truyền của nó, để cho bất cứ ai muốn thưởng thức cũng phải bất ngờ cảm nhận được mùi vị ngon lành của bánh tôm rất nóng, rất ròn, rất thơm ngậy với thứ nước chấm pha có nghề với đủ vị mặn, ngọt, chua, cay.
Du khách gần xa chắc khó có thể bỏ qua món bánh Tôm Hồ Tây. Ai đã từng đến Hà Nội chắc sẽ háo hức được một lần tìm đến bánh tôm nóng Tây Hồ, để có dịp thưởng thức thứ đặc sản có một không hai của đất này. Chỉ cần một lần thế thôi cũng đã thành ấn tượng. Bởi một lẽ ăn bánh tôm Hồ Tây đâu phải là ăn để mà ăn mà còn để ngắm trời, ngắm đất, ngắm người, ngắm cảnh.
Bánh tôm Hồ Tây đã từ lâu đi vào tuổi học trò. Mấy ai đi học trường Bảo Hộ xưa (nay là trường Chu Văn An) lại không biết mùi bánh tôm nóng trước cổng trường. Bây giờ không còn bà hàng bánh tôm trước cổng trường nữa mà đã có một nhà hàng bánh tôm đồ sộ sang trọng. Thời đại công nghiệp đã xoá nhoà hình ảnh người chao bột, rán bánh để cho người ăn "bâu" quanh, "gạ" chuyện và chờ "chộp" lấy cái bánh đầu tiên vừa chín tới cho mình. Cái thú ngồi xem người rán bánh bây giờ chỉ còn là hoài niệm. Người dân Hà Nội cũng đã dần quen với ngồi bàn cao, ghế tựa, uống bia, ăn bánh cắt sẵn từ trong lò. Cái khẩu vị của người ăn bánh tôm xưa bây giờ đã bị đánh rơi ở đâu, từ lúc nào, nhưng cũng chẳng mấy ai bận tâm tìm lại.
Có lẽ với người Hà Nội biết ăn và sành ăn thì hình thức bán hàng chỉ là thứ yếu, mà cái quan trọng là bánh tôm Hồ Tây vẫn giữ được nguyên vẹn hương vị cổ truyền của nó, để cho bất cứ ai muốn thưởng thức cũng phải bất ngờ cảm nhận được mùi vị ngon lành của bánh tôm rất nóng, rất ròn, rất thơm ngậy với thứ nước chấm pha có nghề với đủ vị mặn, ngọt, chua, cay.
Hà Nội có rất nhiều món ngon để đời.
Trong các món ăn xưa của Hà Nội, món Chả cá Lã Vọng cũng đã thu hút không biết bao nhiêu thực khách. Vốn là một món ăn dân gian do gia đình họ Đoàn chế biến để bán trong thời gian chống Pháp, nhằm che mắt địch và tạo điều kiện cho hoạt động chống Tây của một nhóm người yêu nước được dễ dàng, Chả cá đã thành món ăn khoái khẩu của thực khách sành ăn Hà Nội.
Lâu dần, hai tiếng Chả cá được gọi thành tên phố và nó đã trở thành một trong những địa chỉ nổi tiếng của Hà Nội xưa - nay. Trong nhà hàng luôn bày một ông Lã Vọng ngồi bó gối câu cá bên dòng suối - biểu tượng của người tài giỏi nghĩa hiệp ưu thời mẫn thế phải thúc thủ đợi cơ. Vì thế khách ăn quen gọi là Chả cá Lã Vọng, ngày nay trở thành tên gọi và thương hiệu của nhà hàng.
Người sành ăn phải đợi đến khi cái rét bắt đầu về, đi ăn Chả cá mới ngon. Cá làm chả lại phải là cá Lăng thật tươi mới đúng vị, vì cá Lăng ít xương, lại ngọt thịt và thơm. Không có cá Lăng thì mới buộc phải dùng đến cá nheo, cá quả.
Người nướng phải khéo sao cho cá chín vàng đều hai bên sau đó gỡ ra bát, rưới mỡ đang sôi lên trên. Ăn chả phải ăn nóng, kèm với bánh Đa nướng hay bún rối, lạc rang, rau mùi, húng láng, thì là, hành củ tươi chẻ nhỏ chấm với mắm tôm, vắt nhiều chanh tươi đánh sủi lên rồi tra thêm một chút tinh cà cuống, thêm vài giọt rượu trắng. Người ăn cứ thế nhấm nháp, nhẩn nha đàng hoàng, vừa ăn vừa nhâm nhi với chút rượu mạnh mới thấy hết cái hương vị đặc trưng có một không hai của món ăn lạ miệng này.
Tiếng mỡ nóng phi hành hoa kêu lép bép. Màu cá nướng vàng rộm thơm lừng đặt trên những lớp rau thì là xanh mướt, bên lò nướng than hồng rực, ấm áp cho ta cái cảm giác như đang được hưởng cái tinh tuý của đất trời nước non.
Có thể thấy, món ăn Hà Nội có nhiều, nhưng nhắc đến món ăn Hà Nội là người ta nhắc đầu tiên đến phở. Phở như một thứ đại diện mang tính bản sắc, đặc thù của món ăn Hà Nội. Lý do thật đơn giản phở Hà Nội khác hẳn các nơi khác, nó không thể trộn lẫn với bất cứ một thứ phở nơi nào, cho dù ở đó người ta đã cố tình trương lên cái biển Phở Hà Nội.
Lâu dần, hai tiếng Chả cá được gọi thành tên phố và nó đã trở thành một trong những địa chỉ nổi tiếng của Hà Nội xưa - nay. Trong nhà hàng luôn bày một ông Lã Vọng ngồi bó gối câu cá bên dòng suối - biểu tượng của người tài giỏi nghĩa hiệp ưu thời mẫn thế phải thúc thủ đợi cơ. Vì thế khách ăn quen gọi là Chả cá Lã Vọng, ngày nay trở thành tên gọi và thương hiệu của nhà hàng.
Người sành ăn phải đợi đến khi cái rét bắt đầu về, đi ăn Chả cá mới ngon. Cá làm chả lại phải là cá Lăng thật tươi mới đúng vị, vì cá Lăng ít xương, lại ngọt thịt và thơm. Không có cá Lăng thì mới buộc phải dùng đến cá nheo, cá quả.
Người nướng phải khéo sao cho cá chín vàng đều hai bên sau đó gỡ ra bát, rưới mỡ đang sôi lên trên. Ăn chả phải ăn nóng, kèm với bánh Đa nướng hay bún rối, lạc rang, rau mùi, húng láng, thì là, hành củ tươi chẻ nhỏ chấm với mắm tôm, vắt nhiều chanh tươi đánh sủi lên rồi tra thêm một chút tinh cà cuống, thêm vài giọt rượu trắng. Người ăn cứ thế nhấm nháp, nhẩn nha đàng hoàng, vừa ăn vừa nhâm nhi với chút rượu mạnh mới thấy hết cái hương vị đặc trưng có một không hai của món ăn lạ miệng này.
Tiếng mỡ nóng phi hành hoa kêu lép bép. Màu cá nướng vàng rộm thơm lừng đặt trên những lớp rau thì là xanh mướt, bên lò nướng than hồng rực, ấm áp cho ta cái cảm giác như đang được hưởng cái tinh tuý của đất trời nước non.
Có thể thấy, món ăn Hà Nội có nhiều, nhưng nhắc đến món ăn Hà Nội là người ta nhắc đầu tiên đến phở. Phở như một thứ đại diện mang tính bản sắc, đặc thù của món ăn Hà Nội. Lý do thật đơn giản phở Hà Nội khác hẳn các nơi khác, nó không thể trộn lẫn với bất cứ một thứ phở nơi nào, cho dù ở đó người ta đã cố tình trương lên cái biển Phở Hà Nội.
Phở Hà Nội có cái ngọt chân chất của xương bò, cái thơm của thịt vừa chín đến độ để vẫn dẻo mà lại không dai. Màu nước phở trong, bánh phở mỏng và mềm. Chỉ nhìn bát phở thôi cũng đủ thấy cái chất sành điệu, tinh tế trong ăn uống của người Hà Nội. Một nhúm bánh phở đã trần qua nước nóng mềm mại dàn đều trong bát, bên trên là những lát thịt thái mỏng như lụa điểm mấy ngọn hành hoa xanh nõn, mấy cọng rau thơm xinh xắn, mấy nhát gừng màu vàng chanh thái mướt như tơ, lại thêm mấy lát ớt thái mỏng vừa đỏ sậm vừa màu hoa hiên.
Thịt thì mềm, bánh thì dẻo, thỉnh thoảng lại thấy cái cay dịu của gừng, cái cay nồng của ớt, cái thơm nhè nhẹ của rau thơm, cái thơm của thịt bò tươi mềm. Tất cả cứ ngọt lừ đi, ngọt một cách hiền lành, êm nhẹ mà chân thật, tuyệt kỹ hài hoà. Phở Hà Nội là như thế, đó là cái ngon của tất thảy những chất liệu đời thường Việt Nam nhưng đã được bàn tay tài hoa của người Hà Nội làm thành tác phẩm!
.bmp)
Ảnh minh họa.
Mùa thu Hà Nội đang về, sắc thu vàng rộm rắc lên đất trời và người Hà Nội lại nhớ đến Cốm Vòng. Nói đến cốm, chưa cần ăn, chỉ nghĩ thôi cũng đã thấy thoảng lên mùi thơm dịu của lúa non xanh màu lưu ly được gói trong những chiếc lá sen thơm ngát màu ngọc thạch. Cốm Vòng quả là một thứ đặc biệt trong mọi thứ quà Hà Nội. Không biết tự bao giờ người làng Vòng ở huyện Từ Liêm ngoại thành Hà Nội đã tạo được một món ăn tuyệt vời và độc đáo đến thế. Cốm Hà Nội mới đích thực là cốm, mà chỉ có cốm làng Vòng mới ngon, mới nổi tiếng. Kẻ Lủ cũng làm cốm, nhưng cốm Kẻ Lủ chỉ bán trong làng. Có người cho rằng, ở làng Vòng có giống nếp vàng, giống này khi còn non gặt về, đồ chín, giã nhanh, đều tay, sàng sảy, ủ kín mới có được cái loại cốm dẻo và thơm như thế. Còn màu xanh hấp dẫn đó thì do hồ thêm nước lá cơm xôi.
Hà Nội có mùa cốm. Sáng sớm tinh mơ đã có cốm. Cốm được gói từng gói trong lá sen. Cốm ăn bằng tay, lấy ngón tay nhón từng nhúm nhỏ đưa vào miệng, nhai nhỏ nhẹ, hương cốm thơm rất dễ chịu. Mua cốm là phải ăn ngay, nếu để lâu, cốm se lại, khô đi, mất độ dẻo. Cốm gói trong lá sen là để cho khỏi khô và đượm lấy hương thơm ngát của lá sen tơ, làm tăng thêm vị cốm. Cốm để khô có thể đem thắng nước đường làm món cốm xào. Đây cũng là món cốm người Hà Nội thích ăn. Ngoài ra cốm còn được làm thành món chả cốm rất ngon. Nhưng thích nhất vẫn là cốm tươi.
Từ lâu cốm và hồng đã thành một thứ quà sang trọng dùng trong các dịp vui mừng để biếu xén, lễ lạt. Màu xanh của cốm, đặt cạnh màu đỏ lựng của hồng, chỉ ngắm thôi cũng đã thấy thích mắt. Một thứ thì nhẹ nhàng thanh khiết. Một thứ thì chói lọi mà vương giả. Hai thứ đó tưởng chừng xung khắc nhưng khi ăn vào mới thấy sự sắp đặt của tạo hoá quả là tinh tế. Vị ngọt lịm của hồng nâng mùi thơm của cốm lên kết thành một giai điệu nhịp nhàng êm ái như anh hùng gặp gỡ thuyền quyên!
Để xây dựng tour ẩm thực Hà Thành các chuyên gia và DN du lịch cho rằng: Cơ quan quản lý cần có phương án bảo tồn, gìn giữ để nâng những món ăn đặc trưng Hà Nội lên tầm di sản của quốc gia, đồng thời DN du lịch cần xây dựng các sản phẩm ẩm thực du lịch phong phú mang đậm chất văn hóa của ẩm thực Hà Nội. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh truyền thông để quảng bá thương hiệu món ăn Thủ đô ra thế giới từ đó trở thành một loại hình du lịch đặc trưng mang hồn cốt Hà Nội.
Nguồn:
.jpg)
.jpg)
